GIẢI MÃ sức hút của văn hóa Cosplay Nhật Bản

Xuất phát từ trào lưu hóa trang nhỏ cách đây vài thập kỷ, đến nay, cosplay đã trở thành một nét văn hóa đặc sắc, phát triển mạnh mẽ và đa dạng. Đây cũng là đặc trưng của “xứ sở Phù Tang” – Nhật Bản – quốc gia có nền công nghiệp 2D mạnh mẽ nhất thế giới. Vậy cosplay Nhật Bản có gì đặc biệt? Tại sao nó lại trở thành trào lưu được ưa chuộng hiện nay?

HIỂU ĐÚNG văn hóa cosplay Nhật Bản

Cosplay là một từ tiếng Anh do người Nhật sáng tạo ra, viết tắt của “costume” (trang phục) và “roleplay” (nhập vai), và được phát âm là kosupure ở Nhật, đây được xem như là một nét văn hóa đặc trưng trong giới trẻ Nhật Bản.

Từ này được sử dụng để chỉ các nhân vật trong manga, anime, tokusatsu, truyện tranh Nhật Bản, tiểu thuyết đồ họa, video games, phim giả tưởng, trong game hay thần tượng âm nhạc của họ hoặc bất kỳ ai họ hâm mộ rồi ăn mặc hoặc có điệu bộ giống nhân vật mà mình yêu thích.

Những người này được gọi là Cosplayers. Họ có thể lập các nhóm/câu lạc bộ để luyện tập và diễn cùng nhau. Ngoài ra, họ còn tham gia vào các sự kiện, lễ hội liên quan đến các tác phẩm nghệ thuật có nhân vật giả tưởng được yêu thích, hoặc thậm chí tổ chức sự kiện riêng để biểu diễn.

Nguồn gốc ra đời của văn hóa cosplay tại Nhật

Năm 1978, văn hóa cosplay lần đầu tiên xuất hiện trong một đại hội khoa học giả tưởng diễn ra tại hồ Ashinoko, tỉnh Kanagawa. Vào thời điểm đó, một nhà phê bình văn học đã hóa trang thành tiểu thuyết gia nổi tiếng Edgar Rice Burroughs.

Đến năm 1982 có một nhóm bạn trẻ ăn mặt theo các nhân vật trong manga, anime và trong các game xuất hiện tại một comiket nhỏ tại Nhật.

Vào năm 1984, sau khi Nobuyuki Takahashi – một phóng viên tham dự World Con đã chứng những những người ăn mặc theo phong cách của các nhân vật phim giả tưởng, trở về Nhật đã truyền bá rộng rãi về trào lưu này và quyết định đặt cho nó cái tên cosplay. Từ đó, văn hóa cosplay của Nhật đã xuất hiện và phát triển mạnh mẽ như ngày nay.

Đặc điểm chính của cosplay Nhật Bản

Nhân vật cosplay xuất phát từ truyện tranh, game điện tử

Đi liền với niềm hâm mộ dành cho những nhân vật tưởng tượng trong truyện tranh, manga hay anime…những người cosplay đã hóa trang với trang phục, diện mạo và hành động tương tự.

Sự tỉ mỉ trong trang phục, trang điểm và đạo cụ

Trang phục được mô phỏng theo đúng như trang phục đặc trưng của nhân vật, đi kèm đó là các phụ kiện cũng như trang điểm phải được sao chép từ nhân vật một cách chi tiết nhất.

Đơn giản hóa hình tượng của các nhân vật cosplay

Văn hóa cosplay tại Nhật Bản có hai hình thức đó là hóa trang giống y như đúc nhân vật mình yêu thích hoặc chỉ cần mặc một bộ đồ tương tự như nhân vật. Tùy theo trình độ và niềm đam mê mà cosplayers có thể tự biến hóa cho mình một cách chỉnh chu nhất hay đơn giản hóa hình tượng của các nhân vật.

Điều gì tạo nên sự thành công của Cosplay ở Nhật Bản?

Ngày nay, văn hóa cosplay Nhật Bản đã trở thành xu hướng mạnh mẽ, có tầm ảnh hưởng sâu rộng đến nhiều quốc gia trong khu vực và trên thế giới. Vậy điều gì tạo nên sức hút của cosplay Nhật Bản?

Có 3 yếu tố chính tạo nên sự thu hút của cosplay là:

Sự sáng tạo

Yếu tố này được thể hiện ở việc chọn nhân vật hóa thân và trang phục cosplay. Trang phục của các cosplayer có khả năng thể hiện tính cách của một người như nhẹ nhàng, cá tính, tinh tế hay kỳ dị. Trang phục được may mô phỏng theo trang phục đặc trưng của nhân vật. Nếu có thể các cosplayer nên tự may trang phục theo ý đồ của riêng mình để tạo sự riêng biệt.

Tính chính xác

Chính xác được hiểu là sự tỉ mỉ, chi tiết từng nhân vật được cosplay. Từ trang phục, phụ kiện đi kèm, cách trang điểm cho đến cách thể hiện “thần thái” phải được sao chép một cách chi tiết nhất.

Sống trong nhân vật

Còn được gọi là sự “hòa nhập”. Khi đã cosplay thành nhân vật, cần tạm quên đi bản thân mình để biến thành nhân vật một cách hoàn hảo nhất. cosplay không chỉ cần sao chép đặc điểm ngoại hình của nhân vật mà còn cần chú ý đến những yếu tố bên trong từ tính cách, biểu cảm, hành động và thậm chí là giọng nói.

Các kiểu cosplay phổ biến ở Nhật Bản

Cũng là sự “hóa thân” thành các nhân vật xong cosplay không giống với trang phục của lễ Halloween. Bởi mỗi trang phục là một câu chuyện, một nhân vật nổi tiếng có tính cách cũng như đặc điểm riêng biệt. Cosplay không chỉ khoác lên mình những bộ trang phục đó mà còn là sự “mô tả”, bắt chước từ hành động, dáng đi, tính nết, lời nói đến cách ứng xử phải được trau chuốt một cách cẩn thận.

Một số kiểu cosplay phổ biến ở Nhật có thể kể đến như:

Cosplay nhân vật anime/manga

Đây có lẽ là trào lưu cosplay phổ biến nhất. Vì thế, cosplay nhân vật anime, manga luôn được chọn lựa phổ biến. Đối với những ai mới tập tành cosplay, đây có lẽ là một thử thách “khó nhằn” bởi vì những người cosplay các nhân vật anime/manga thường tự mình làm trang phục.

Không chỉ bộ cánh tương tự như trong truyện hay phim hoạt hình, họ còn phải biết cách trang điểm, làm tóc sao cho giống; chưa kể những bộ tóc giả cũng phải biết chỗ để màn hóa thân thêm phần trọn vẹn.

Cosplay Lolita

Lolita là một loại hình tiểu văn hóa cosplay cũng khá thịnh hành ở Nhật Bản mà các cosplayer (cách gọi dành cho những người cosplay) sẽ mặc những bộ trang phục: một là ngọt ngào đáng yêu hay là “đen toàn tập”, dún bèo, có ren, mang đến cảm giác thời kì Trung cổ.

Lolita được xem là một phong cách thời trang. Bởi vì khá đắt tiền nên trang phục cosplay Lolita khó lòng mà dành cho những ai chỉ muốn thử để biết.

Cosplay Nữ sinh

Nữ sinh Nhật Bản trong những bộ đồng phục là hình tượng được được nhiều bạn trẻ lựa chọn để cosplay. Vì bề ngoài trông trẻ hơn tuổi thật, nhiều cosplayer Nhật Bản trông giống hệt như nữ sinh trung học dù họ đã tốt nghiệp ghế nhà trường từ lâu rồi.

Cosplay Miko

Miko được hiểu là những vu nữ (“nữ pháp sư”) ở các thần xã tại Nhật Bản. Hình ảnh các vu nữ trong quần Hakama đỏ và áo Kimono trắng vừa tinh khiết, trong sáng, vừa bí ẩn, mang trong mình những năng lực siêu nhiên, thế nên, các cosplayer không thể nào bỏ qua được.

So với những loại trang phục trên, trang phục vu nữ không được phổ biến bằng, nhưng bù lại, cực kì đáng yêu nên nhiều người rất thích.

Top 5 lễ hội cosplay Nhật Bản lớn nhất trong năm

Nếu bạn có dịp đến với “đất nước mặt trời mọc” và đam mê với văn hóa cosplay, có thể tìm hiểu thêm về xu hướng này qua những lễ hội cosplay lớn của Nhật Bản.

Comic Market hay Comiket

Là hội chợ dōjinshi lớn nhất thế giới tổ chức hai lần mỗi năm ở Tokyo, Nhật Bản. Comiket đầu tiên được tổ chức vào ngày 21 tháng 12 năm 1975, với chỉ khoảng 32 circle doujin và 600 người tham dự.

Số người tham dự tăng lên hàng năm và đến nay đã có hơn nửa triệu khách tham quan mỗi kỳ. Comiket ngày nay thường được tổ chức vào giữa tháng 8 (NatsuComi) và cuối tháng 12 (FuyuComi) hàng năm tại Tokyo Big Sight.

Comiket chính là nơi để các tác giả giới thiệu, bày bán các sản phẩm dōjinshi của mình, là nơi các fan của anime và manga không chỉ trong nước mà còn là những fan nước ngoài, những cosplayer hội tụ để thể hiện niềm đam mê dành cho nét văn hóa Nhật Bản đặc biệt này.

Jump Festa (Makuhari Messe, Chiba)

Cũng khá giống với các lễ hội anime khác tại Nhật Bản, Jump Festa hội tụ tất cả về manga và anime , được tài trợ bởi Shueisha , nhà xuất bản của các tuyển tập Jump khác nhau là Weekly Shōnen Jump, Jump Square, V Jump , Saikyō Jump và Shōnen Jump+. Cuộc triển lãm đã được bắt đầu vào năm 1999 được tổ chức hàng năm vào tháng 12 tại Makuhari Messe, Chiba và là diễn đàn chính để giới thiệu phim anime, manga, game mới nhất và nhiều thương hiệu hàng hóa liên quan khác.

World Cosplay Summit

Thật không thể bỏ qua World Cosplay Summit khi nhắc đến top lễ hội cosplay lớn nhất Nhật Bản được, bởi vì nó được coi là một sự kiện cosplay lớn nhất trên hành tinh, và có cả sự hỗ trợ của Bộ Ngoại Giao, Bộ Kinh Tế, Thương Mại và Công Nghiệp, và Bộ Đất Đai, Cơ Sở Hạ Tầng và Giao Thông Nhật Bản.

World Cosplay Summit có rất nhiều cuộc thi, và những đại diện thắng cuộc thi vòng loại ở nhiều nước khác nhau sẽ tụ tập về thành phố Nagoya ở tỉnh Aichi để tham dự vòng thi chung kết. Sự kiện này sẽ kéo dài nhiều tuần với hàng loạt hoạt động lớn nhỏ khác nhau diễn ra từ khu vực Tokai cho tới Kanto và Kansai, rồi tất cả dẫn đến vòng chung kết ở tuần đầu tiên trong tháng 8.

Đây còn được nhắc đến như một “Đại hội võ lâm” của các cosplayer nổi tiếng như Enako, Nadiask và Mogu, Reimu Hakurei,… với những PJ siêu khủng, đầu tư cao về trang phục, phụ kiện, chất lượng không cần bàn cãi.

AnimeJapan (Tokyo Big Sight)

Nhật Bản vốn nổi tiếng với ngành công nghiệp anime, manga,.. vì vậy để quảng bá cho nền công nghiệp và văn hóa anime manga, hằng năm vào mùa xuân, AnimeJapan được tổ chức, đây chính là cơ hội quý giá cho người hâm mộ và khách du lịch tiếp cận và tham gia vào thế giới của anime. Sự kiện này đã diễn ra ở Tokyo Big Sight, thành phố Tokyo vào khoảng cuối tháng 3.

AnimeJapan không chỉ hội tụ các xưởng sản xuất anime, nhà xuất bản và các nhà sản xuất hàng hóa mà còn cả các công ty giao dịch với âm nhạc, game, sở thích, trường học và các công ty và tổ chức khác kết nối với nhau. Vì vậy mà nó đã thu hút một lượng khách tham dự rất lớn, hàng ngàn cosplayer đều hội tụ về đây để giao lưu văn hóa với nhau, đem lại giá trị lớn về kinh tế và tinh thần.

Tokyo Game Show (Makuhari Messe, Chiba)

Chắc chắn khi nhắc tới lễ hội anime cosplay lớn tại Nhật thì phải có Tokyo Game Show. Đây là một lễ hội lớn tập trung vào game Nhật Bản, và có cả sự tham gia của nhiều nhà sản xuất game quốc tế và được tổ chức hằng năm tại Makuhari Messe, Chiba.

Tương tự với International Tokyo Toy Show, sự kiện này chỉ mở cửa cho khách hàng thương nhân và giới chuyên môn trong hai ngày đầu tiên, sau đó sẽ mở cửa rộng rãi cho đại chúng cho tới hết dịp cuối tuần. Tuy là một sự kiện chuyên về quảng bá game nhưng nó lại thu hút được rất đông các cosplayer tham dự.

Trên đây là một số thông tin về văn hóa cosplay Nhật Bản. Hi vọng phần chia sẻ này sẽ giúp bạn hiểu thêm về nét văn hóa độc đáo và đặc trưng của Nhật Bản.