Quy trình sản xuất gốm Chu Đậu

Quy trình sản xuất các sản phẩm gốm sứ Chu Đậu luôn là điều mà rất nhiều người yêu thích gốm sứ quan tâm. Tìm hiểu kỹ hơn để xem kỹ thuật sản xuất của dòng gốm cổ truyền này có điểm gì đặc biệt nhé.  

Điểm nổi bật của thương hiệu gốm Chu Đậu 

Gốm Chu Đậu là thương hiệu gốm đã có từ thế kỷ 13. Nhiều cổ vật đã có hơn 500 năm nằm dưới vùng biển sâu tại Philippines và Cù Lao Chàm. Sau khi được trục vớt, chúng vẫn giữ được những nét vẽ nổi bật nhất trên sản phẩm của mình. Điều này ông cha ta đã có những kỹ thuật nung đúc gốm, vẽ họa tiết vô cùng chất lượng.

Gốm Chu Đậu đã từng được lựa chọn để tiến cung vào những năm thế kỷ XIV, thế kỷ XV. Hay nói cách khác là gốm dâng triều đình, dâng Vua chúa. Điều này giúp chứng minh được sự uy tín và an toàn của các sản phẩm gốm này. Ngoài ra, sau hàng trăm năm phải chịu tác động bởi muối biển và các sinh vật biển ăn mòn. Các sản phẩm gốm sứ Chu Đậu được trục vớt vẫn giữ nguyên được giá trị vật chất. Và thậm chí là cả giá trị văn hóa của mình. Sẽ thật là đáng tiếc nếu chúng ta bỏ quên một thương hiệu gốm chất lượng và cao cấp như vậy.

Mong muốn gây dựng lại thương hiệu và các kỹ thuật làm gốm tinh luyện này. Năm 2001 Tổng Công ty Thương mại Hà Nội Hapro cùng các nghệ nhân của xã Thái Tân, huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương quyết định phục hưng lại làng nghề. Đưa Chu Đậu một lần nữa đến với những người yêu thích gốm sứ mỹ nghệ. 

Chất men gốm đặc biệt 

Nhắc tới gốm Chu Đậu thì chắc hẳn phải nhắc tới dòng men tro trấu thiên nhiên. Dòng men đã được xác lập “Kỷ lục độc bản” vào năm 2017. Đây là loại men được đốt từ vỏ trấu, vỏ của những hạt thóc vàng được tách ra sau mỗi mùa thu hoạch. Trấu sau khi được thu gom sẽ được cất trữ vào kho một cách khoa học và đúng quy trình. Sau đó được đốt thành tro và chiết suất thành men. Chính vì thế nên chúng mới có tên gọi là men trấu. Đây cũng được xác nhận là dòng men duy nhất được sử dụng trên thế giới hiện nay. 

Điểm đặc biệt của dòng men tự nhiên này đó là có khả năng chịu được nhiệt cao. Giúp gốm già hơn, độ bền tốt hơn và đặc biệt là kêu vang hơn. Ngoài ra, vì được sản xuất từ nguyên liệu tự nhiên nên các sản phẩm của gốm Chu Đậu giúp bảo vệ môi trường. Đồng thời không gây độc hại cho người sử dụng.  

Bên cạnh đó, đất sét được đưa vào sản xuất cũng phải là đất sét trắng. Được lấy từ vùng đất Trúc Thôn, Chí Linh. Đây là loại đất sét chứa ít tạp chất và chất lượng tốt hơn so với những loại đất sét thông thường. 

Hoa văn, kiểu dáng không lẫn với thương hiệu khác 

Từ lâu, gốm Chu Đậu đã được coi là gốm đạo. Bởi các chi tiết hoa văn tinh xảo được vẽ trên các sản phẩm này đều mang đậm giá trị nhân văn của Phật giáo và Nho giáo. Ngoài ra, nét văn hóa của dân tộc cũng được thể hiện rất ấn tượng. Nếu nhìn qua từng nét vẽ uyển chuyện của nghệ nhân sẽ dễ dàng nhận thấy điều này. Đặc biệt là qua các họa tiết dấu triện, lá lúa, hoa sen, rồng phượng,… Hay các hình ảnh đồng quê Việt Nam,… trên các sản phẩm của gốm Chu Đậu.

Đằng sau mỗi họa tiết, mỗi hình ảnh sẽ là những câu chuyện hoặc những ý nghĩa. Đây là câu chuyện mà người nghệ nhân muốn gửi gắm. Ví dụ như hoa cúc đại đóa (loài hoa nằm trong Tứ linh) kết hợp với dây hoa leo. Chúng thể hiện cho sự song hành của người phụ nữ bên cạnh người đàn ông. Hoa sen – quốc hoa của Việt Nam, thể hiện dấu ấn dân tộc. Bức tranh tứ bình thể hiện cho cuộc đời con người hoặc Tứ đức của người phụ nữ trong xã hội,… Vì thế, Chu Đậu đã tạo nên các sản phẩm gốm mang đậm giá trị văn hóa và nghệ thuật của dân tộc Việt Nam. 

Ngoài men gốm “kỷ lục” thì họa tiết hoa văn cũng được vẽ thủ công. Đây cũng là điểm đặc biệt của thương hiệu gốm cổ truyền này. Nếu như hiện nay công nghệ hiện đại đã được đưa vào hầu hết các công đoạn sản xuất để tiết kiệm thời gian và nhân lực. Thì làng nghề gốm Chu Đậu vẫn đang cố gắng giữ gìn bản sắc văn hóa của thương hiệu mình. 

Quy trình sản xuất 

Gốm Chu Đậu chính là sự sáng tạo và và tỉ mỉ trong các họa tiết trang trí. Bên cạnh đó thì khâu sản xuất các sản phẩm thô cũng rất được chú trọng. Dưới đây là quy trình làm gốm chi tiết mà các bạn có thể tham khảo thêm:

• Đất sét của vùng đất Chí Linh sau khi đưa về sẽ được hòa trong nước. Sau đó lọc qua hệ thống máng dẫn và bể ngắn. 
• Quá trình lắng lọc sẽ tạo ra 2 hợp chất gốm lỏng và nhuyễn. Thêm chất phụ gia rồi phối luyện thành hồ gốm. Gốm được lắng lọc càng lâu thì màu gốm sẽ càng đẹp và trong. 
• Đất sẽ được luyện kỹ và đạt tới độ dẻo mịn cần thiết. Sau đó sẽ được người thợ chút nặn trên bàn xoay hoàn toàn thủ công. Tùy vào độ phức tạp của từng sản phẩm mà thời gian tạo hình cho mỗi sản phẩm sẽ khác nhau. Thông thường đối với một nghệ nhân lâu năm thì sẽ mất khoảng từ 10’-20’ cho một chiếc bình đơn giản. 

Từ xưa tới nay, quy trình nhào nặn và vẽ sản phẩm gốm Chu Đậu hoàn toàn sử dụng bàn tay nghệ nhân để tạo thành. Kỹ thuật vẽ thủ công của gốm Chu Đậu thì đã quá nổi tiếng rồi. Nhưng phương pháp chạm nổi, đắp nổi, vẽ chìm,…cũng vô cùng tinh xảo. Chúng góp phần thể hiện được nét tài hoa của người nghệ sĩ cầm bút. Đây là cách để làng nghề truyền thống này lưu giữ được nét cổ truyền đã có từ xa xưa của mình. 

Gốm Chu Đậu vẽ vàng kim

Song song với các sản phẩm truyền thống, Chu Đậu hiện nay còn phát triển thêm dòng sản phẩm vẽ vàng kim 24K để đáp ứng nhu cầu của nhiều khách hàng hơn nữa. Ngoài ra, các sản phẩm vẽ vàng kim thường sẽ mang nhiều hơi hướng hiện đại. Đặc biệt rất phù hợp với việc phát triển ở thị trường nước ngoài.

Các sản phẩm vẽ vàng kim thường đòi hỏi nhiều sự tỉ mỉ và kỳ công hơn. 

• Việc đầu tiên là tạo hình
• Sau đó vẽ một lớp dưới men rồi phủ thêm một lớp men truyền thống rồi mới đưa vào nung. 
• Lúc này, nếu sản phẩm đã đạt yêu cầu rồi thì mới được đưa vào vẽ vàng kim.
• Cuối cùng, các sản phẩm vẽ vàng kim này vẫn sẽ tiếp tục được đưa vào lò để nung thêm một lần nữa.

Chất vàng kim này được nhập trực tiếp từ Đức ở dạng lỏng. Sau khi vẽ và đem đi nung, hơi nước sẽ bay đi để lại vàng. Chất vàng sẽ được bám chặt trên bề mặt sản phẩm, đảm bảo độ bền vĩnh viễn. 

Thời gian để hoàn thành 1 sản phẩm vẽ vàng kim là từ 2-3 tuần. Nhân lực để thực hiện cũng cần từ 2-3 người. Do đó nên giá thành của những sản phẩm này sẽ cao hơn những giá trị cũng sẽ lớn hơn. 

Tạm kết

Có thể thấy, các sản phẩm gốm Chu Đậu Hải Dương trước khi được đem ra trưng bày và bán đều sẽ phải trải qua nhiều quy trình xử lý, tạo hình khác nhau. Chính vì thế nên các sản phẩm khi đến được tới tay người người dùng chắc chắn sẽ đạt tới độ hoàn mỹ nhất định, không để các bạn phải thất vọng.
— — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — —
Các bạn có nhu cầu mua gốm Chu Đậu chính hãng có thể liên hệ tới chúng tôi theo các địa chỉ sau:
GỐM CHU ĐẬU HẢI DƯƠNG – CÔNG TY CỔ PHẦN TỔNG THẦU XÂY DỰNG WIN
▪️ Fanpage: https://www.facebook.com/gomchudauhd.win
▪️ Showroom: Số 24/resort 1 – Căn TT3-LK-09-12 – Khu Vườn Hồng – Khu Đô Thị Ecorivers – Phường Hải Tân – Thành phố Hải Dương
▪️ Hotline: 0876.521.666
▪️ Giờ mở cửa: 7:30-17:00 (T2-T7)