Trăm cây một cội, trăm con một nhà

Trung tâm Lễ hội Đền Hùng (Ảnh tư liệu)

Lịch sử của dân tộc Việt Nam được mở đầu bằng thời đại Hùng Vương với công lao của các Vua Hùng khai sơn, phá thạch, mở mang, bồi đắp xây dựng nên Nhà nước Văn Lang. Đối với người dân, việc hành hương về Đền Hùng chính là niềm mong mỏi, khát khao của nhiều thế hệ người Việt Nam. Đây được cho là cuộc hành hương trở về cội nguồn lịch sử. Từ huyền thoại “bọc trăm trứng”, mọi người dân Việt Nam đều nhận nhau là anh em, có chung cội nguồn, chung dòng máu Lạc Hồng và có chung Quốc Tổ là các Vua Hùng.

Trên phương diện cộng đồng, xã hội, tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương được hiểu như là một ký ức tập thể, kỷ niệm của Nhân dân về quá khứ dân tộc, mang tính gắn kết cộng đồng cao. Nói cách khác, tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương của người Việt Nam là sợi dây kết nối quá khứ, hiện tại và tương lai. Bởi vậy mà ngày 6/12/2012, tại Paris (Pháp), UNESCO đã chính thức công nhận Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Đây là di sản đầu tiên của Việt Nam được vinh danh ở loại hình tín ngưỡng và cũng là lần đầu tiên UNESCO công nhận tín ngưỡng thờ Tổ là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Việc thờ cúng Hùng Vương đã trở thành tập quán, tín ngưỡng và được trao truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Xuyên suốt chiều dài lịch sử, tín ngưỡng này đã trở thành điểm tựa tinh thần, đức tin vào sự linh thiêng huyền diệu của Tổ tiên để người dân đất Việt thắt chặt khối đại đoàn kết đồng bào, chung sức chiến thắng thiên tai, giặc ngoại xâm, bảo vệ giang sơn bờ cõi.

Cả nước hướng về Đền Hùng

Rước kiệu về Đền Hùng (Ảnh tư liệu)

“Các Vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”. Đó là câu dặn dò bất hủ của Bác Hồ trong cuộc gặp các cán bộ Đại đoàn 308 (Đại đoàn Quân tiên phong), tại Đền Giếng thuộc khu di tích lịch sử Đền Hùng - Phú Thọ. Lời dặn dò ấy Bác cất lên từ Đền Hùng trở thành một lời hịch thiêng liêng của non sông đất nước, âm vang trong tâm hồn mỗi người con đất Việt ở khắp mọi miền, với mọi thế hệ.

Thực hiện lời dạy của Bác, cùng với quá trình nhận thức về giá trị truyền thống lịch sử văn hóa vùng Đất Tổ, Đền Hùng đã không ngừng nhận được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và chính quyền địa phương. Đến nay, sau hơn 10 năm được UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện nhân loại, Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương đang ngày càng lan tỏa và có một vị trí đặc biệt trong tâm thức của những người con đất Việt và ngày càng khẳng định vị trí vững chắc trong đời sống xã hội đương đại.

Với mục đích giáo dục truyền thống yêu nước, biết ơn sâu sắc các Vua Hùng và các bậc tiền nhân đã có công dựng nước và giữ nước, giáo dục truyền thống đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc Việt Nam trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, năm Quý Mão 2023, theo kế hoạch, Giỗ Tổ Hùng Vương - Lễ hội Đền Hùng sẽ được tỉnh Phú Thọ tổ chức gắn với Tuần Văn hóa - Du lịch Đất Tổ năm 2023 với nhiều điểm mới, thể hiện bản sắc văn hóa độc đáo vùng Đất Tổ. Đồng thời tạo điều kiện cho các địa phương và Nhân dân cả nước trực tiếp tổ chức các hoạt động thiết thực hướng về nguồn cội, tri ân công đức Tổ tiên. Theo đó, phần lễ bao gồm: Lễ giỗ Đức Quốc Tổ Lạc Long Quân và dâng hương tưởng niệm Tổ Mẫu Âu Cơ; lễ Giỗ Tổ Hùng Vương và dâng hoa tại bức phù điêu “Bác Hồ nói chuyện với cán bộ, chiến sĩ Đại đoàn quân tiên phong”; lễ dâng hương tưởng niệm các Vua Hùng của các huyện, thành, thị trong tỉnh Phú Thọ, các địa phương, các tổ chức và của cộng đồng.

Phần hội gồm nhiều hoạt động đặc sắc, độc đáo trong đó có Khai mạc “Lễ hội Đền Hùng và Tuần Văn hóa - Du lịch Đất Tổ năm 2023” và “Tuần lễ di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh” tại Quảng trường Hùng Vương -  thành phố Việt Trì với chương trình nghệ thuật chào mừng cùng các hoạt động trình diễn di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh; Hội thảo quốc tế “Diễn đàn du lịch, văn hóa, di sản và sự phát triển bền vững Việt Nam” tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Phú Thọ.

Hướng về miền lễ hội cội nguồn dân tộc, khắp bốn phương trời, cứ đến ngày Giỗ Tổ, hàng triệu người mang dòng máu Việt lại cùng nhau hành hương hoặc thành tâm hướng về Đất Tổ, thắp nén tâm hương, nhớ về nguồn cội, tri ân công đức tổ tiên để sâu thẳm trong tâm khảm nhân lên lòng tự hào rằng dân tộc ta là một dân tộc có nguồn cội, có lịch sử văn hóa từ lâu đời./.